เห็บแมว: อันตรายที่มองไม่เห็น

แมวเป็นสัตว์เลี้ยงที่หลายคนหลงรักและเอาใจใส่เป็นอย่างดี แต่บางครั้งเจ้าของแมวอาจพบเจอปัญหาที่ไม่พึงประสงค์อย่างหนึ่ง นั่นคือ เห็บที่เกาะอยู่บนตัวแมว ซึ่งนอกจากจะทำให้แมวรู้สึกไม่สบายตัวแล้ว ยังสามารถนำไปสู่โรคร้ายต่าง ๆ ได้ ในบทความนี้ เราจะมาทำความรู้จักกับเห็บในแมว วิธีการตรวจสอบ และวิธีการป้องกันที่มีประสิทธิภาพ เพื่อให้แมวของคุณมีสุขภาพดีและห่างไกลจากปัญหาเห็บ

เห็บคืออะไร?

เห็บ (Ticks) เป็นปรสิตภายนอกที่มักพบในสัตว์เลี้ยงเช่น สุนัขและแมว พวกมันอาศัยการดูดเลือดจากสัตว์ เพื่อความอยู่รอด เห็บมีขนาดเล็กและมีลักษณะแบน เมื่ออิ่มเลือดจะขยายตัวและมีขนาดใหญ่ขึ้น การปล่อยให้เห็บเกาะบนตัวแมวนาน ๆ อาจทำให้เกิดการติดเชื้อและโรคร้ายแรงได้

อันตรายจากเห็บ!!

เห็บไม่เพียงแต่สร้างความรำคาญให้กับแมว แต่ยังก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรง ตัวอย่างของโรคที่เกิดจากเห็บ ได้แก่ :

• โลหิตจาง : การดูดเลือดของเห็บจำนวนมากอาจทำให้แมวเกิดภาวะโลหิตจาง โดยเฉพาะในลูกแมวหรือแมวที่มีสุขภาพอ่อนแอ     
• โรค Babesiosis: เกิดจากโปรโตซัวในเม็ดเลือดแดง ทำให้เกิดภาวะโลหิตจาง ตับและไตวาย         
• โรค Anaplasmosis: เกิดจากแบคทีเรียที่สามารถทำให้แมวมีไข้ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ และมีปัญหาทางการเดิน 
• โรค Haemobartonellosis: ทำให้เกิดภาวะโลหิตจาง อ่อนเพลีย ซึม เบื่ออาหาร                
• โรค Cytauxzoonosis: โรคร้ายแรงที่มีอัตราการเสียชีวิตสูง ทำให้เกิดไข้ ซึม เบื่ออาหาร หายใจลำบาก 
• โรค Tularemia: ทำให้เกิดไข้ ต่อมน้ำเหลืองบวม แผลที่ผิวหนัง
• อาการแพ้: บางครั้งแมวอาจเกิดอาการแพ้น้ำลายเห็บ ทำให้เกิดอาการคัน ผื่นแดง ขนร่วง
• ภาวะอัมพาต: ในกรณีที่เห็บเกาะบริเวณกระดูกสันหลัง อาจทำให้เกิดภาวะอัมพาตชั่วคราวที่เรียกว่า tick paralysis

นอกจากนี้ เห็บยังสามารถติดก่อโรคในคนได้อีกด้วย : โรคลายม์ (lyme disease) เป็นโรคติดต่อจากสัตว์สู่คน มี "เห็บ" (สกุล xodex) เป็นพาหะ จะแพร่เชื้อขณะคนโดนกัดและดูดเลือดนานกว่า 24-48 ชม.

อาการที่บ่งชี้ว่าแมวมีเห็บ

• เกาตัวบ่อย โดยเฉพาะบริเวณหู คอ และโคนหาง
  
• ขนร่วงหรือผิวหนังอักเสบ
  
• จุดสีดำเล็กๆ บนผิวหนังหรือในขน (มูลเห็บ)
  
• พบเห็บตัวเต็มวัยบนตัวแมวหรือในสิ่งแวดล้อม
  
• ซึม เบื่ออาหาร น้ำหนักลด (ในกรณีที่มีเห็บจำนวนมาก)
  
• เยื่อเมือกซีด (อาการของภาวะโลหิตจาง)
  

วิธีการกำจัดเห็บในแมว

เมื่อพบเห็บบนตัวแมว ควรรีบกำจัดทันทีเพื่อป้องกันการติดเชื้อ วิธีการกำจัดเห็บมีดังนี้:

1. ใช้ผลิตภัณฑ์กำจัดเห็บที่ปลอดภัยสำหรับแมว: เลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมกับอายุและน้ำหนักของแมว ปฏิบัติตามคำแนะนำบนฉลากอย่างเคร่งครัด
   
2. กำจัดเห็บด้วยมือ: สวมถุงมือเพื่อป้องกันการติดเชื้อ หลังจากนั้นใช้แปรงซี่ถี่หวีขนแมวเพื่อหาเห็บและใช้แหนบคีบออกอย่างระมัดระวัง โดยจับให้ใกล้ผิวหนังแมวที่สุด ห้ามบีบตัวเห็บเพราะอาจทำให้เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายแมว
3. อาบน้ำด้วยแชมพูกำจัดเห็บ: ช่วยกำจัดเห็บที่ตกค้างและบรรเทาอาการคัน แต่ควรระวังในแมวที่ไม่ชอบน้ำ
4. ทำความสะอาดสิ่งแวดล้อม: ดูดฝุ่นและทำความสะอาดพื้น พรม เฟอร์นิเจอร์อย่างทั่วถึง และพิจารณาใช้สเปรย์กำจัดเห็บสำหรับสิ่งแวดล้อมตามความเหมาะสม

การป้องกันเห็บในแมว

การป้องกันเห็บเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการรักษาสุขภาพของแมว คุณสามารถทำได้ดังนี้:

• ใช้ผลิตภัณฑ์ป้องกันเห็บอย่างสม่ำเสมอ: มีหลายรูปแบบให้เลือก เช่น ยาหยอดหลัง, ปลอกคอ เป็นต้น
• ตรวจสอบและแปรงขนแมวเป็นประจำ: ช่วยกำจัดเห็บในระยะเริ่มต้นและตรวจพบปัญหาได้เร็ว
• จำกัดการเข้าถึงพื้นที่เสี่ยง: หากเป็นไปได้ ควรจำกัดพื้นที่ให้แมวอยู่ภายในบ้านหรือบริเวณที่ควบคุมได้

คำถามที่พบบ่อย

Q1 : เห็บสามารถติดต่อจากแมวสู่คนได้หรือไม่?
A1 : เห็บสามารถกัดมนุษย์ได้ แต่ไม่สามารถเจริญเติบโตบนร่างกายมนุษย์ได้ อย่างไรก็ตาม เห็บอาจเป็นพาหะนำโรคบางชนิดมาสู่มนุษย์ได้

Q2 : แมวที่อยู่แต่ในบ้านจำเป็นต้องป้องกันเห็บหรือไม่?
A2 : แม้แมวจะอยู่แต่ในบ้าน แต่ก็ยังมีโอกาสติดเห็บได้ เนื่องจากเห็บอาจติดมากับคนหรือสัตว์อื่นที่เข้าออกบ้าน การป้องกันไว้ก่อนจึงเป็นสิ่งที่ควรทำ

Q3 : เห็บสามารถติดต่อจากแมวสู่คนได้หรือไม่?
A3 : เห็บสามารถกัดมนุษย์ได้ แต่ไม่สามารถเจริญเติบโตบนร่างกายมนุษย์ได้ อย่างไรก็ตาม เห็บอาจเป็นพาหะนำโรคบางชนิดมาสู่มนุษย์ได้

Q4 : การอาบน้ำบ่อยๆ ช่วยป้องกันเห็บได้หรือไม่?
A4: การอาบน้ำอย่างเดียวไม่สามารถป้องกันเห็บได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่การอาบน้ำร่วมกับการใช้แชมพูกำจัดเห็บและผลิตภัณฑ์ป้องกันเห็บชนิดอื่นๆ จะช่วยลดความเสี่ยงได้

Q5 : มีวิธีธรรมชาติในการป้องกันเห็บหรือไม่?
A5 : แม้จะมีวิธีธรรมชาติบางอย่าง เช่น การใช้น้ำมันหอมระเหยบางชนิด แต่ประสิทธิภาพมักไม่เทียบเท่าผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการรับรอง และบางวิธีอาจเป็นอันตรายต่อแมว ควรปรึกษาสัตวแพทย์ก่อนใช้วิธีธรรมชาติใดๆ

บทสรุป

เห็บในน้องแมวเป็นปัญหาที่เจ้าของแมวควรให้ความสำคัญ เนื่องจากสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพของแมวได้ การตรวจสอบและกำจัดเห็บอย่างสม่ำเสมอ รวมถึงการป้องกันที่เหมาะสม จะช่วยให้แมวของคุณปลอดภัยจากปัญหาเห็บได้

แหล่งอ้างอิง:

[1] Dryden, M. W., & Payne, P. A. (2004). Biology and control of ticks infesting dogs and cats in North America. Veterinary Therapeutics, 5(2), 139-154.
[2] Blagburn, B. L., & Dryden, M. W. (2009). Biology, treatment, and control of flea and tick infestations. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice, 39(6), 1173-1200.
[3] Shaw, S. E., Day, M. J., Birtles, R. J., & Breitschwerdt, E. B. (2001). Tick-borne infectious diseases of dogs. Trends in Parasitology, 17(2), 74-80.
[4] Little, S. E. (2010). Ehrlichiosis and anaplasmosis in dogs and cats. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice, 40(6), 1121-1140.
[5] โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย. (ม.ป.ป.).โรคลายม์. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2024, จาก https://chulalongkornhospital.go.th/kcmh/line/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B9%8C/