แชร์

ระวัง! รอยข่วนจากแมวอาจนำไปสู่โรคติดเชื้อ

อัพเดทล่าสุด: 8 ก.ค. 2024

Cat scratch disease หรือโรคติดเชื้อจากรอยข่วนแมว เป็นโรคติดเชื้อแบคทีเรียที่พบได้ไม่บ่อยนัก แต่มีความสำคัญทางการแพทย์ โรคนี้มักเกิดจากการถูกแมวข่วนหรือกัด โดยเฉพาะในเด็กและวัยรุ่น ซึ่งมีโอกาสสัมผัสใกล้ชิดกับแมวมากกว่า แม้ว่าโรคนี้จะไม่รุนแรงและหายได้เองในคนส่วนใหญ่ แต่ในบางรายอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ ดังนั้นการทำความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุ อาการ การวินิจฉัย และการรักษาโรคนี้จึงมีความสำคัญ

สาเหตุและการติดต่อ

Cat scratch disease เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Bartonella henselae ซึ่งเป็นแบคทีเรียแกรมลบรูปแท่ง เชื้อนี้สามารถติดต่อสู่คนได้ผ่านการถูกแมวที่ติดเชื้อข่วนหรือกัด โดยแมวจะเป็นพาหะของเชื้อ Bartonella henselae แต่มักไม่แสดงอาการป่วย เชื้อนี้สามารถแพร่กระจายระหว่างแมวด้วยกันผ่านทางหมัดแมว

การติดต่อสู่คนส่วนใหญ่เกิดจาก :

การถูกแมวที่มีเชื้อข่วนหรือกัด
การสัมผัสน้ำลายของแมวที่มีเชื้อผ่านบาดแผลหรือเยื่อเมือก
การถูกหมัดแมวกัด (พบได้น้อย)

โดยทั่วไปโรคนี้ไม่ติดต่อจากคนสู่คน ยกเว้นในกรณีที่ผู้ป่วยได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะจากผู้บริจาคที่ติดเชื้อ

อาการที่พบ

อาการของ Cat scratch disease มักเกิดขึ้นภายใน 3-14 วันหลังจากได้รับเชื้อ โดยอาการที่พบได้บ่อยมีดังนี้:

แผลหรือตุ่มแดงบริเวณที่ถูกข่วนหรือกัด ซึ่งมักหายภายใน 1-3 สัปดาห์
ต่อมน้ำเหลืองโตและเจ็บบริเวณใกล้กับบาดแผล (อาการหลักของโรค) มักพบหลังจากเกิดแผล 1-3 สัปดาห์
มีไข้ต่ำๆ
อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร
ปวดศีรษะ
ปวดเมื่อยตามตัว

ในผู้ป่วยส่วนใหญ่ อาการมักไม่รุนแรงและหายได้เองภายใน 2-4 เดือน อย่างไรก็ตาม ในบางรายอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ โดยเฉพาะในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง

ภาวะแทรกซ้อน

แม้ว่า Cat scratch disease จะไม่รุนแรงในคนส่วนใหญ่ แต่ในบางรายอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น:

1. Parinaud's oculoglandular syndrome: เยื่อบุตาอักเสบร่วมกับต่อมน้ำเหลืองบริเวณหน้าหูโต
2. Encephalopathy: สมองอักเสบ ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการชัก สับสน หรือโคม่า
3. Neuroretinitis: จอประสาทตาอักเสบ ทำให้การมองเห็นผิดปกติ
4. Endocarditis: เยื่อบุหัวใจอักเสบ
5. Hepatitis: ตับอักเสบ
6. Osteomyelitis: กระดูกอักเสบ

ภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้พบได้ไม่บ่อย แต่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ในบางกรณี โดยเฉพาะในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง

การวินิจฉัย

ซักประวัติการสัมผัสแมว โดยเฉพาะการถูกข่วนหรือกัด
ตรวจร่างกายพบต่อมน้ำเหลืองโตและกดเจ็บ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ:
- การตรวจเลือดหา antibody ต่อเชื้อ Bartonella henselae
- Polymerase chain reaction (PCR) เพื่อตรวจหา DNA ของเชื้อ
- การเพาะเชื้อจากเนื้อเยื่อหรือหนอง (ทำได้ยากและใช้เวลานาน)
การตัดชิ้นเนื้อต่อมน้ำเหลืองเพื่อตรวจทางพยาธิวิทยา (ในกรณีที่สงสัยโรคอื่น)

ในบางกรณีอาจต้องทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น การถ่ายภาพรังสีทรวงอก หรือการตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง เพื่อประเมินภาวะแทรกซ้อน

การรักษา

การรักษา Cat scratch disease ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคและการมีภาวะแทรกซ้อน ดังนี้:

1. ในผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรง:
- รักษาตามอาการ เช่น ให้ยาแก้ปวดลดไข้
- ประคบอุ่นบริเวณต่อมน้ำเหลืองที่โต
- ติดตามอาการ โดยทั่วไปอาการจะดีขึ้นเองภายใน 2-4 เดือน

2. ในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงหรือมีภาวะแทรกซ้อน:
- ให้ยาปฏิชีวนะ เช่น azithromycin, doxycycline, rifampin หรือ ciprofloxacin
- ระยะเวลาการรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค อาจนาน 5 วันถึงหลายสัปดาห์
- ในกรณีที่มีภาวะแทรกซ้อนรุนแรง อาจต้องรับการรักษาในโรงพยาบาล

3. การรักษาเฉพาะที่:
- ในกรณีที่ต่อมน้ำเหลืองมีหนอง อาจต้องเจาะระบายหนองออก
- หากมีภาวะแทรกซ้อนทางตา อาจต้องพบจักษุแพทย์เพื่อรับการรักษาเฉพาะทาง

การป้องกัน

การป้องกัน Cat scratch disease ทำได้โดย:

หลีกเลี่ยงการถูกแมวข่วนหรือกัด โดยเฉพาะลูกแมว
ล้างมือหลังจากสัมผัสแมว
ทำความสะอาดบาดแผลทันทีหากถูกแมวข่วนหรือกัด
กำจัดหมัดในแมวเลี้ยง
หลีกเลี่ยงการให้แมวเลียบาดแผลหรือผิวหนังที่มีรอยถลอก

ในปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนป้องกัน Cat scratch disease สำหรับคนหรือแมว

บทสรุป

Cat scratch disease เป็นโรคติดต่อจากแมวที่ต้องระวัง โดยเฉพาะในเด็กและวัยรุ่น การป้องกันที่ดีคือการดูแลสุขอนามัยของแมวอย่างสม่ำเสมอ Cat scratch disease โรคนี้จะไม่รุนแรงและหายได้เองในคนส่วนใหญ่ แต่ในบางรายอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ การวินิจฉัยที่ถูกต้องและรวดเร็วมีความสำคัญในการช่วยให้การรักษาที่เหมาะสม

อ้างอิง

Centers for Disease Control and Prevention. (2023). Cat-Scratch Disease (CSD). Retrieved from https://www.cdc.gov/bartonella/cat-scratch/index.html
Klotz, S. A., Ianas, V., & Elliott, S. P. (2011). Cat-scratch Disease. American Family Physician, 83(2), 152-155.
Florin, T. A., Zaoutis, T. E., & Zaoutis, L. B. (2008). Beyond Cat Scratch Disease: Widening Spectrum of Bartonella henselae Infection. Pediatrics, 121(5), e1413-e1425.
Rolain, J. M., Brouqui, P., Koehler, J. E., Maguina, C., Dolan, M. J., & Raoult, D. (2004). Recommendations for Treatment of Human Infections Caused by Bartonella Species. Antimicrobial Agents and Chemotherapy, 48(6), 1921-1933.
Spach, D. H., & Koehler, J. E. (1998). Bartonella-Associated Infections. Infectious Disease Clinics of North America, 12(1), 137-155.

---------------------------------------------------------------------

การดูแลสุขอนามัยของแมวอย่างสม่ำเสมอไม่เพียงช่วยลดความเสี่ยงของโรคติดต่อ เช่น Cat scratch disease แต่ยังช่วยส่งเสริมสุขภาพที่ดีของน้องแมว โดยที่ Maru Cat Grooming เราใส่ใจในทุกขั้นตอนการดูแล เราให้บริการอาบน้ำแมวโดยทีมงานมืออาชีพ มุ่งเน้นสร้างประสบการณ์ที่ดีทั้งสำหรับน้องแมวและคุณลูกค้า

Tags :

โรคติดเชื้อจากรอยข่วนแมว